Gmina Czernikowo na tle innych samorządów
Szanowni Państwo,
Niniejszym pragnę przedstawić działania gminy Czernikowo na tle okolicznych gmin, porównując poziom wydatków majątkowych (inwestycyjnych) do dochodów własnych. Czasami słyszę: „za płacowe podatki niewiele się dzieje”, „moje podatki są przejadane przez urząd”, „w innych gminach robi się więcej” itp. Warto jednak pamiętać, że na podstawie oficjalnych danych z biuletynów Regionalnej Izby Obrachunkowej udział dochodów własnych gminy Czernikowo jest najniższy w powiecie toruńskim i pośród sąsiednich gmin. Wyniósł on w 2012 roku tylko 16,5% całości dochodów budżetu i spadł z poziomu 21% w 2008 i 2009 roku. W liczbach bezwzględnych w roku 2012 była to kwota 5,5 mln zł. W porównaniu z innymi gminami, szczególnie powiatu toruńskiego, wielkość ta jest nawet pięciokrotnie niższa.
L.p.
|
Gmina
|
Dochody budżetowe
|
wykonanie w tys. zł
|
własne
|
w % dochodu
|
kwota w tys. zł
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
2012
|
2011
|
2010
|
2012
|
2011
|
2010
|
2012
|
2011
|
2010
|
1
|
Bobrowniki
|
9 613
|
10 872
|
11 424
|
32,8
|
37,8
|
33,4
|
3 153,0
|
4 109,6
|
3 815,6
|
2
|
Chełmża
|
29 344
|
27 575
|
24 368
|
33,5
|
36,0
|
37,7
|
9 830,2
|
9 927,0
|
9 186,7
|
3
|
Chrostkowo
|
10 008
|
10 900
|
9 733
|
32,5
|
32,2
|
28,5
|
3 252,6
|
3 509,8
|
2 773,9
|
4
|
Ciechocin
|
11 832
|
11 217
|
11 425
|
32,2
|
28,7
|
26,1
|
3 809,9
|
3 219,3
|
2 981,9
|
5
|
Czernikowo
|
33 343
|
30 257
|
26 831
|
16,5
|
17,2
|
18,7
|
5 501,6
|
5 204,2
|
5 017,4
|
6
|
Golub-Dobrzyń
|
24 498
|
21 481
|
24 024
|
31,5
|
29,7
|
32,7
|
7 716,9
|
3 694,7
|
7 855,8
|
7
|
Kikół
|
22 722
|
19 902
|
20 787
|
27,2
|
23,6
|
26,4
|
6 180,4
|
4 696,9
|
5 487,8
|
8
|
Lipno
|
36 447
|
33 890
|
33 575
|
30,5
|
24,3
|
25,9
|
11 116,3
|
8 235,2
|
8 695,9
|
9
|
Lubicz
|
50 535
|
46 206
|
44 590
|
53,0
|
49,7
|
48,9
|
26 783,5
|
22 964,3
|
21 804,5
|
10
|
Łubianka
|
24 311
|
26 826
|
19 154
|
48,9
|
52,1
|
33,3
|
11 888,0
|
13 976,3
|
6 378,2
|
11
|
Łysomice
|
35 843
|
30 737
|
26 305
|
67,5
|
63,0
|
56,5
|
24 194,0
|
19 364,3
|
14 862,3
|
12
|
Obrowo
|
33 518
|
31 037
|
28 491
|
40,0
|
39,9
|
37,0
|
13 407,2
|
12 383,8
|
10 541,7
|
13
|
Wielka Nieszawka
|
19 834
|
24 365
|
22 835
|
71,3
|
71,6
|
76,4
|
14 141,6
|
17 445,3
|
17 445,9
|
14
|
Zbójno
|
14 285
|
14 960
|
14 449
|
19,9
|
19,0
|
21,0
|
2 842,7
|
2 842,4
|
3 034,3
|
15
|
Zławieś Wielka
|
34 081
|
33 875
|
31 972
|
44,2
|
41,2
|
39,5
|
15 063,8
|
13 956,5
|
12 628,9
|
Dochody własne są to podatki płacone przez mieszkańca (podatnika) do gminy - między innymi rolny, leśny, od nieruchomości, środków transportowych, spadków i darowizn, czynności cywilnoprawnych, opłaty skarbowej, a także udziały z podatku dochodowego od osób cywilnych i prawnych. Mogą tu być także wpłaty mieszkańców, tak było np. w niektórych gminach przy budowie systemu solarnego – pozyskane środki stanowiły udział własny gminy. W naszej gminie przy inwestycjach z projektów unijnych nie stosujemy zbierania pieniędzy od mieszkańców objętych oddziaływaniem wykonywanej budowy.
L.p.
|
Gmina
|
Wydatki budżetowe
|
wykonanie w tys. zł
|
inwestycyjne
|
w % wydatków
|
kwota w tys. zł
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
2012
|
2011
|
2010
|
2012
|
2011
|
2010
|
2012
|
2011
|
2010
|
1
|
Bobrowniki
|
9 194
|
9 675
|
13 271
|
2,0
|
4,6
|
28,0
|
183,9
|
445,0
|
3 715,9
|
2
|
Chełmża
|
31 412
|
29 216
|
29 046
|
28,6
|
23,2
|
25,4
|
8 983,8
|
6 778,1
|
7 377,7
|
3
|
Chrostkowo
|
9 959
|
10 503
|
8 284
|
18,9
|
20,5
|
2,7
|
1 882,2
|
2 153,1
|
223,7
|
4
|
Ciechocin
|
12 585
|
11 377
|
11 997
|
12,6
|
2,8
|
8,4
|
1 585,7
|
318,6
|
1 007,7
|
5
|
Czernikowo
|
36 992
|
35 388
|
31 675
|
34,6
|
35,5
|
34,3
|
12 799,2
|
12 562,7
|
10 864,5
|
6
|
Golub-Dobrzyń
|
26 308
|
25 218
|
25 823
|
18,3
|
24,3
|
24,5
|
4 814,3
|
6 127,9
|
6 326,6
|
7
|
Kikół
|
24 754
|
20 227
|
21 073
|
16,7
|
5,8
|
13,2
|
4 133,9
|
1 173,1
|
2 781,6
|
8
|
Lipno
|
32 780
|
39 781
|
34 789
|
4,2
|
25,9
|
18,2
|
1 376,8
|
10 303,3
|
6 331,6
|
9
|
Lubicz
|
48 247
|
48 607
|
47 018
|
2,4
|
10,6
|
11,6
|
11 579,3
|
5 152,3
|
5 454,1
|
10
|
Łubianka
|
25 220
|
22 643
|
26 135
|
28,7
|
26,9
|
38,1
|
7 238,1
|
6 090,9
|
9 957,4
|
11
|
Łysomice
|
35 364
|
29 200
|
24 886
|
36,7
|
29,9
|
26,1
|
12 978,6
|
8 730,8
|
6 495,2
|
12
|
Obrowo
|
34 153
|
30 178
|
31 438
|
10,0
|
8,2
|
16,5
|
3 415,3
|
2 474,6
|
5 187,2
|
13
|
Wielka Nieszawka
|
17 878
|
35 427
|
27 723
|
27,5
|
62,6
|
57,7
|
4 916,4
|
22 177,3
|
15 996,2
|
14
|
Zbójno
|
14 045
|
15 499
|
14 524
|
11,4
|
22,4
|
22,2
|
1 601,1
|
3 471,8
|
3 224,3
|
15
|
Zławieś Wielka
|
33 895
|
38 131
|
36 374
|
12,0
|
25,9
|
22,4
|
4 067,4
|
9 875,9
|
8 147,8
|
Na podstawie danych z drugiej tabeli można zauważyć, że gmina Czernikowo, obok gminy Wielka Nieszawka, ma najwyższe procentowe udziały wydatków inwestycyjnych w budżecie. Gmina Czernikowo co roku średnio ok. 35 % wydatków przeznacza na poprawę infrastruktury. W kwotach jest to wielkość od 11 do 13 mln zł. Porównując dane w innych gminach widać, że wskaźniki inwestycyjne (np.2%) i kwoty (np.184 tys. zł.) są znacznie niższe.
L.p.
|
Gmina
|
Dochody własne 2010- 2012
(w tys. zł.)
|
Wydatki inwestycyjne 2010- 2012
(w tys. zł.)
|
% wydatku do dochodu
|
Przykładowe wydatkowanie 1 zł dochodu własnego na wydatki inwestycyjne w gminie
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
2012
|
2011
|
2010
|
1
|
Bobrowniki
|
11 078,2
|
4 344,8
|
39,22
|
0,06
|
0,11
|
0,97
|
2
|
Chełmża
|
28 943,9
|
15 039,6
|
51,96
|
0,91
|
0,68
|
0,80
|
3
|
Chrostkowo
|
9 536,3
|
4 259,0
|
44,66
|
0,58
|
0,61
|
0,08
|
4
|
Ciechocin
|
10 011,1
|
2 912,0
|
29,09
|
0,42
|
0,10
|
0,34
|
5
|
Czernikowo
|
15 723,2
|
36 226,4
|
230,40
|
2,33
|
2,41
|
2,17
|
6
|
Golub- Dobrzyń
|
19 267,4
|
17 268,8
|
89,63
|
0,62
|
1,66
|
0,81
|
7
|
Kikół
|
16 365,1
|
8 088,6
|
49,43
|
0,67
|
0,25
|
0,51
|
8
|
Lipno
|
28 047,4
|
18 011,7
|
64,22
|
0,12
|
1,25
|
0,73
|
9
|
Lubicz
|
71 552,3
|
22 185,7
|
31,01
|
0,43
|
0,22
|
0,25
|
10
|
Łubianka
|
32 242,5
|
23 286,4
|
72,22
|
0,61
|
0,44
|
1,56
|
11
|
Łysomice
|
58 420,6
|
28 204,6
|
48,28
|
0,54
|
0,45
|
0,44
|
12
|
Obrowo
|
36 332,7
|
11 077,1
|
30,49
|
0,25
|
0,20
|
0,49
|
13
|
Wielka
Nieszawka
|
49 032,8
|
43 089,9
|
87,88
|
0,35
|
1,27
|
0,92
|
14
|
Zbójno
|
8 719,2
|
8 297,2
|
95,16
|
0,56
|
1,22
|
1,06
|
15
|
Zławieś Wielka
|
41 649,2
|
22 091,1
|
53,04
|
0,27
|
0,71
|
0,65
|
Bardzo dobrze dla gminy Czernikowo przedstawiają się zestawienia z tabeli trzeciej. Nasza gmina zajmuje tu 11. miejsce w dochodach własnych, natomiast 2. w wydatkach inwestycyjnych. W przypadku gminy Czernikowo wydatki majątkowe obejmują także Gminny Zakład Komunalny czy sołectwa. Do ich zadań należą: utrzymanie dróg publicznych, oświetlenie uliczne, utrzymanie czystości i porządku i fundusz sołecki, co daje rocznie kwotę ok. 1 mln. zł. Kwoty te nie zostały ujęte w tym zestawieniu.
Bardzo ciekawie przedstawia się średni procent wydatków inwestycyjnych do dochodu własnego w latach 2010- 2012. W gminie Czernikowo z każdych 100 zł podatnika na infrastrukturę wydajemy 230,4 zł co jest zdecydowanym rekordem w tym zestawieniu. Porównajmy sąsiednie gminy, gdzie niekiedy na 100 zł podatnika wydaje się tylko ok. 30 zł na inwestycję. Żadna z przedstawionych gmin nie ma zwrotu podatku przynajmniej 100 na 100, a więc „co zebrano to wydano”.
W trzeciej tabeli kolumny z porównaniem wydatkowania 1 zł dochodu własnego na wydatki inwestycyjne w gminie pokazują duży rozrzut tych wartości w poszczególnych gminach i w latach - od 0,06 zł do 2,41 zł. Tylko w przypadku gminy Czernikowo z 1 zł podatnika wydawano na inwestycje co roku prawie tyle samo tj. od 2,17 zł do 2,41 zł.
Nie jest cudem, iż wobec tak małych dochodów własnych tyle przeprowadzono inwestycji. Jest to wynik bardzo dobrego zarządzania gminą i właściwego inwestowania. W naszej gminie niemal wszystkie działania inwestycyjne realizujemy z udziałem pozyskanych środków. Stanowią one różne proporcje - od 50% do nawet 100% („Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu…”). W latach 2007- 2013 pozyskaliśmy na działania inwestycyjne (tzw. trwałe) ponad 30 mln zł., nie licząc działań tzw. „miękkich”. Dzięki temu, że pozyskujemy ogromne środki zewnętrzne, pomimo niskich dochodów własnych tak wiele pieniędzy przeznaczamy na inwestycję. Dzieję się tak, ponieważ mamy bardzo dobrą, merytoryczną i sprawną administrację – zarówno pozyskanie środków zewnętrznych, jak i ich właściwe rozliczenie są działaniami trudnymi i skomplikowanymi. O powyższym świadczą wyróżnienia w dzienniku Rzeczpospolita (od 4 lat), czasopiśmie „Wspólnota” (od 2005 roku) oraz Gazecie Prawnej – wyróżnienia dla Wójta (15 m-ce w kraju).
Na podstawie przedstawionych informacji widać bardzo duże zaangażowanie władz gminy w poprawę warunków życia mieszkańców. Warto zatem swoje opinie budować na faktach, a nie zasłyszanych informacjach.
Zdzisław Gawroński