Kościół p.w. św. Bartłomieja w Czernikowie
Pierwsza świątynia czernikowska pod wezwaniem św. Bartłomieja to skromna budowla drewniana. Zbudowano ją w XIII w., wspomina się o gotyckim dzwonie z 1286 r. Wzniesiony prawdopodobnie przez biskupów płockich, właścicieli wsi, około 1370 roku. Orientalny, pierwotnie gotycki. Remontowany i częściowo odbudowany w XVI wieku. Przebudowany w stylu barokowym około 1641 i 1904 roku., odnawiany w 1719, 1798 i 1880 r. W latach 60-tych kościół uległ regotyzacji, odkryto cegłę gotycką, układ wendyjski, portal z uskokami, blendy okienne. Odzyskał starodawny wygląd gotycki. Wkrótce dachówkę zamieniono na blachę.
Wystrój i wyposażenie wnętrza przeważnie barokowo – ludowe. Murowany z cegły. Prezbiterium, transept i górna część wieży otynkowane. W nawie i prezbiterium pozorne kolebkowe ceglano-drewniane. W zakrystiach strop drewniany. Chór muzyczny murowany, wsparty na dwóch filarach i dwóch pilastrach. Ołtarz główny barokowy z drugiej poł. XVIII w. architektoniczny, trzysiodłowy i trzykondygnacjowy. W części środkowej ołtarza otaczany czcią obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w trybowanej sukience, który długo był obiektem kultu (o czym świadczą m.in. wota).Przy tęczy ołtarze boczne, eklektyczne z 2 poł. XIX w. W dolnej kondygnacji, w prostokątnej niszy, o ściętych górnych narożach rzeźba św. Bartłomieja trzymającego księgę w prawej ręce, w lewej zaś sztylet. Na wyposażeniu kościoła znajduje się ambona nadwieszana z poł. XIX w., chrzcielnica barokowa z I poł. XVIII w. drewniana, ustawiona w nawie na tle mozaikowej płaskorzeźby wyobrażającej scenę Chrztu Chrystusa w Jordanie. Ponadto kropielnica eklektyczna z 4 ćw. XIX w., stacje Drogi Krzyżowej wykonane w 1909 r. z masy mozaikowej koloryzowanej. Na gzymsie chóru muzycznego żeliwna balustrada z 1908 r. Wieczna lampka wisząca z XIX w., wykonana z brązu i blachy mosiężnej, zdobiona ornamentem roślinno – kwiatowym.
Kościół p.w. św. Bartłomieja w Czernikowie jest jednym z najstarszych zabytków architektonicznych na Ziemi Dobrzyńskiej. Obok kościoła lipnowskiego stanowi cenny zabytek tego regionu.
